Nga: Shqipe Malushi
Ora: 16:00-17:00, Parku i Heroinave përballë monumentit New Born, Prishtinë
Artiste: XiXi XIAO
Ndërsa kalimtarët po mblidheshin në Parkun e Heroinave përballë monumentit NewBorn në Prishtinë, duke pritur se çfarë do të ndodhte, pa e ditur se çfarë performance do të ishte, papritmas u befasuam duke parë një grua që po rrotullohej në tokë nga dhembja. Lëvizjet e saj ishin në agoni, sikur kishte dhimbje lindjeje ose ndonjë dhimbje tjetër e shkaktuar nga vuajtje të pabesueshme të heshtura, të brendshme dhe të jashtme.
Ajo e tërhoqi veten përmes barit, duke u përdredhur dhe duke u rrotulluar, ndërsa trupi i saj u bë një lumë emocionesh që rridhte pa drejtim, duke u shtrënguar dhe zgjeruar, si një britmë që na fliste për një plagë që ndoshta mund të shërohej pavarësisht kërkimit të saj për t’u shfaqur nga vetvetja dhe nga toka vetë.
Publiku u mblodh për të dëshmuar këtë artiste, XiXi Xiao, e cila erdhi nga Kina dhe Britania për të performuar në heshtje, por me zë të lartë udhëtimin nga thyerja në çlirim, nga përpjekjet e pafundme deri në shfaqjen, nga të gjitha kufizimet në liri, dashuri dhe paqe.
Ne ndiqnim lëvizjet e saj, që shpesh pasqyronin si era, lehtësi dhe ndërrime të shpejta në lëvizje të ashpra të një gruaje të plagosur. Ajo mori një daulle dhe rrahu ritmin e zemërimit, shkatërrimit dhe pastaj ua ofroi të gjithë të pranishmëve të prekeshin daullen me gishtat e tyre, duke krijuar një tingull të lehtë që ngjante me rrahjet e zemrës.
Papritur lotët e mi nisën të rridhnin pandërprerë dhe më kujtuan se gratë gjatë luftës në Kosovë kaluan nëpër të njëjtën agoni mes jetës dhe vdekjes, mes frikës dhe shpresës. Shumë prej nesh kishin lot sepse ajo pasqyronte kujtimet tona të dhimbjes.
Ndërsa ne ndiqnim XiXi Xiao, një artiste e jashtëzakonshme, trupi i së cilës fliste mijëra fjalë, ajo u mbulua me një velo të kuqe, duke na kujtuar se shumë nuse ishin lënë të vetmuara dhe vajza mbetën të pamartuara, duke pritur që të dashurit e tyre të ktheheshin nga lufta.
XiXi kërceu një vallëzim të guximshëm, duke u ngritur nga dhimbja dhe duke u bërë një kloun, duke qeshur mbi komedinë tragjike të jetës. Ajo u shfaq si heroinë, duke qëndruar përpara bustit dhe përfshiu publikun për të ngjyrosur trupin e saj me ngjyra, duke shkruar fjalë dashurie mbi të. Pastaj ajo u dha ngjyra të gjithëve të pranishëm dhe nxori një velo të bardhë, ku të gjithë të pranishmit shkruan fjalë dashurie, paqeje, këngësh, lumturie, bashkësie, motrësie, lirie, çlirimi, uniteti dhe më shumë. Pastaj një vel i gjatë, i ngjyrosur me ngjyrat e ylberit me fjalë që në heshtje pasqyronin paqen, dashurinë dhe lirinë, u mbajt nga të gjithë të pranishmit dhe ecen drejt Monumentit Newborn, duke mbuluar XiXin dhe simbolin e Kosovës së lirisë me velin e dashurisë.
Vura re që zemra ime po rrihte fort nga ndikimi i kësaj performance; po, ajo preku thellë në shumë nivele. Në fillim mendova se kisha luftuar me frikën gjatë gjithë jetës sime, ndërsa XiXi po përqafonte frikën, duke e hipur si një kalë i egër. Reflektova mbi këtë gjatë bisedës sonë dhe kuptova se ndoshta po luftoja mes artit tim dhe thirrjes humanitare dhe nuk isha kurrë në gjendje t’i shërbeja artit tim të parë, por gjithmonë njerëzve të parët. Në atë moment, dëshirova që të kërceja si XiXi dhe të shprehja heshturazi lirinë time.
Do të doja ta falënderoja XiXin për performancën e saj të jashtëzakonshme që më la duke reflektuar mbi botën time të brendshme dhe më tregoi rrugën e ngritjes përtej vetvetes në hapësirën e dashurisë dhe lirisë përmes artit.
